ساب ووفر (Subwoofer) چیست و چه تأثیری در ارتقاء موسیقی شما دارد؟

ممکن است تا در حال مطالعه در رابطه با تجهیزات صوتی خانگی و یا مربوط به اتوموبیل خود به کلمه ساب ووفر بر خورده باشید. اما ندانید که ساب ووفر چیست این درایور اختصاصی چه تأثیری در موسیقی شما دارد. در این مطلب قصد داریم تا با ساختار، نحوه کارکرد و تأثیر استفاده از ساب ووفر در اتوموبیل یا سیستم خانگی بپردازیم.

ساب ووفر چیست ؟

ساب ووفر چیست ؟ ساب ووفر درایوری است که در مجموعه سیستم‌های صوتی به صورت اختصاصی به پخش فرکانس‌های پایین موسیقایی و در بازه 20Hz تا 200Hz و یا بیس موسیقی می‌پردازد. ممکن است تا با خود فکر کنید که اکثر هندزفری‌ها و هدفون‌ها دارای بازه فرکانس صوتی 20Hz تا 20,000Hz هستند، پس آیا در این دستگاه‌ها از ساب‌ووفر استفاده شده‌است؟

در جواب باید بگوییم که خیر، این دستگاه‌ها به دلیل کوچک بودن اندازه درایور یا اسپیکر آن‌ها و عدم نیاز به تولید صدای بلند از درایورهای فول رنج استفاده می‌کنند. اما با این دلیل که در سیستم‌های صوتی خانگی و اتوموبیل نیاز به پخش شدن صدای اسپیکر در محیط خانه یا خودرو داریم انرژی بسیار بیشتری برای پخش صدا نیاز داریم.

همچنین نحوه ایجاد و پخش صدا در ساب ووفرها با بقیه نوع اسپیکرها تفاوت دارد. صدای بقیه اسپیکرها که فرکانس‌های بالاتر مانند Vocal و Treble را ایجاد می‌کنند در جهت مستقیم پخش می‌شود و با برخورد با سطوح بازتاب می‌شوند. به همین دلیل در سیستم‌های صوتی خودرو تلاش می‌کنند تا این اسپیکرها را نزدیک به سر نشینان و ترجیهاً به سمت آن‌ها قرار دهند.

اما صدای ساب ووفر با ایجاد فشار هوا ایجاد می‌شود و به عنوان مثال اگر ساب ووفر را به سمت خود نگه دارید صدای آن را می‌شنوید و اگر به جهت آن زاویه دهید دیگر قادر با صدای آن نخواهید بود. همچنین این درایورها نیاز به یک باکس دارند تا با فشرده سازی هورای داخل باکس با فرکانس‌های مختلف یه ایجاد صدا بپردازند.

برخی از اسپیکرهای همراه مانند اسپیکرهای برند آلتیمیت ایرز نیر تلاش می‌کنند تا با در نظر گرفتن طراحی اسپیکر به پخش صدای 360 درجه در محیط بپردازند تا جهتی که اسپیکر به سمت آن قرار گرفته باشد حائز اهمیت نباشد.

نکته دیگری که در مورد ساب ووفرها وجود دارد این است که ابعاد این باکس باید با توجه به اندازه ساب ووفر، قدرت آن و میزان جابه‌جایی صفحه آن مشحص شوند. به همین دلیل است که سیستم‌های صوتی خانگی مانند لاجیتک Z906 که دارای ساب ووفر قوی‌تر و بزرگتری هستن دارای باکس بسیار بزرگتری نسبت به سیستم‌های صوتی با ساب ووفرهای کوچکتر مانند اسپیکر لاجیتک Z213 هستند.

اگر شما یک ساب ووفر را در باکسی بزرگتر و یا کوچکتر از ابعاد در نظر گرفته شده برای آن قرار دهید نخواهید توانست تا صدای مورد انتظار خود را از آن‌ها بشنوید. اگر باکس شما کوچکتر باشد و از سیستم باکس پورت دار استفاده کنید با توجه به این که میزان هوای زیادی با توجه به ابعاد باکس از آن خارج و دوباره وارد می‌شود می‌تواند به ایجاد نویز منجر شود و در صورتی که باکس شما ابعاد بزرگتری نسبت به ابعاد متناسب ساب ووفر داشته باشد ساب ووفر شما هرچقدرهم که قدرتمند باشد نمی‌تواند هوای در دسترس خود را حرکت دهد یا فشرده کند و صدای بسیار کمتری را از ساب ووفر خود خواهید شنید.

ساب ووفر چیست و چگونه کار می‌کند؟

نحوه کار ساب ووفر به صورت کلی بسیار شبیه به دیگر انواع اسپیکر است و تفاوت‌های جزئی که این اسپیکرها دارند منجر به تفاوت بسیار صدای خروجی آن‌ها می‌شود.

همه‌ی اسپیکرها دارای صفحه هستند که اصلی‌ترین قسمت اسپیکر به شمار می‌آید و حرکت این صفحه با فرکانس‌های مختلف باعث ایجاد صدا می‌شود و این صفحه از قسمت بالایی توسط Cushion که معمولاً از جنس فوم و در برخی از اسپیکرها فابریک مخصوص است و از قسمت میانی توسط Spider که یک فابریک مستحکم و بافته شده است به شاسی اسپیکر متصل می‌شوند.

در پایین این صفحه سیم پیچی به آن متصل شده است که با عبور جریان سیگنال از آن و با کمک میدان مغناطیسی ایجاد شده توسط آهنربای متصل شده در پایین شاسی اسپیکر باعث ایجاد نیروی عمودی و حرکت این صفحه می‌شود.

ساختار بالا ساختار کلی یک اسپیکر است. تفاوتی که اسپیکرهای ساب ووفر با دیگر اسپیکرها دارند این است که به دلیل نیاز به جابه‌جایی حجم زیادی از هوا با سرعت بالا علاوه بر اینکه صفحات بزرگتری نسبت به اسپیکرهای عادی دارند، جنس بسیار مستحکم‌تری نیز دارند تا از ایجاد خمیدگی‌های ریز توسط مقاومت هوا جلوگیری شود.

همچنین به دلیل نیاز به جابه‌جایی هوا با بیشترین حجم ممکن در ساب ووفر میزان جابه‌جایی صفحات این اسپیکر در محور عمودی بسیار بیشتر از اسپیکرهای عادی است.

دو تغییر بالا باعث می‌شوند تا با سنگین شدن این صفحه، افزایش مقاومت هوا با افزایش حجم صفحه و افزایش میزان جابه‌جایی آن انرژی زیادی برای به کار انداختن آن نیاز باشد. به همین دلیل و برای کاهش انرژی مورد نیاز از طرف آمپلیفایر دستگاه 2 کار انجام می‌شود:

1. نصب آهنرباهای بزرگتر و قوی‌تر در پایین اسپیکر برای ایجاد میدان مغناطیسی قدرتمند
2. استفاده از سیم پیچ‌هایی با ضخامت بیشتر و گاهاً دو سیم پیچ برای یک اسپیکر که به ساب ووفرهای Dual Coil معروف هستند.